Inwestowanie społecznie odpowiedzialne (ESG – Environmental, Social, Governance) już od kilku lat cieszy się coraz większym zainteresowaniem wśród zarządzających funduszami. Z roku na rok wzrasta wartość aktywów pod zarządzaniem z uwzględnieniem czynników środowiskowych, społecznej odpowiedzialności oraz ładu korporacyjnego. Według publikowanego co dwa lata  “Report on US Sustainable and Impact Investing Trends”, a przygotowanego przez U.S SIF Foundation, blisko 17 bilionów dolarów, czyli 1/3 wszystkich aktywów pod zarządzaniem profesjonalnym w Stanach Zjednoczonych jest inwestowana w zrównoważony sposób. To skok o ponad 42% w porównaniu do 2018 roku[1]! Nie inaczej wygląda sytuacja w Europie, co potwierdzają wyniki badania przeprowadzonego przez PwC Luxembourg. Wynika z nich, że w 2025 roku aktywa ESG mają stanowić nawet 57% wartości wszystkich europejskich funduszy inwestycyjnych. Dla porównania na koniec 2019 roku było to zaledwie 15%[2].

Co w takim razie stoi za tak dużym zainteresowaniem inwestowaniem społecznie odpowiedzialnym? Składa się na to kilka czynników. Pierwszym z nich są oczekiwania społeczności międzynarodowej w tym ONZ czy UE. Zawarte w 2015 roku porozumienie paryskie dało impuls do wzmożenia wspólnych wysiłków na rzecz zrównoważonego rozwoju. W 2019 roku Komisja Europejska opublikowała zbiór inicjatyw politycznych spisanych w ramach 10 priorytetów – to tak zwany Europejski Zielony Ład. Jego celem jest osiągnięcie neutralności dla klimatu w Europie do 2050 roku. Nie będzie to jednak możliwe bez odpowiedniego wsparcia inwestycji nie tylko z środków publicznych. W tym wypadku Komisja Europejska ogłosiła plan działania w obszarze zrównoważonego finansowania. Zakłada on m.in. przekierowanie przepływów kapitałowych w kierunku zrównoważonych inwestycji, zarządzanie ryzykiem finansowym wynikającym ze zmiany klimatu, degradacji środowiska i problemów społecznych, a także wspieranie przejrzystości i długoterminowości w działalności finansowej i gospodarczej.

Umożliwić mają to rozporządzenie 2019/2088 w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych oraz rozporządzenie 2020/852 w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/2088. Pierwsze z nich obliguje sektor usług finansowych do ujawniania informacji, które będą możliwe do porównania, powszechnie dostępne, wiarygodne oraz wystarczająco szczegółowe. Drugie natomiast wprowadza taksonomię, czyli narzędzie klasyfikujące, które zapewni możliwość podejmowania przez inwestorów decyzji o wydatkowaniu środków z uwzględnieniem czynników zrównoważonego rozwoju. Na taksonomię złoży się 6 głównych celów środowiskowych.

1. Łagodzenie zmian klimatu
2. Dostosowanie do zmian klimatu
3. Zrównoważone użytkowanie i ochrona zasobów wodnych i morskich
4. Przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym
5. Zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola
6. Ochrona i przywracanie różnorodności biologicznej i ekosystemów

Co w takim razie jest inwestycją zrównoważoną według zaproponowanej taksonomii? Musi to być działalność istotnie przyczyniająca się co najmniej do 1 z 6 celów środowiskowych, nie wyrządzająca jakiejkolwiek szkody wśród pozostałych oraz zapewniająca minimalny poziom zabezpieczeń społecznych i governance zgodnie z wytycznymi OECD, ONZ oraz ILO (Międzynarodowa Organizacja Pracy). Wdrożenie celów środowiskowych zostało podzielone na dwa etapy. Od początku 2022 roku mają obowiązywać pierwsze dwa. Pozostałe cztery wejdą w życie z początkiem 2023 roku. Taksonomia to próba przyjęcia wspólnego zrozumienia jaka działalność gospodarcza jest jednoznacznie zrównoważona środowisko. Pozwoli to m.in. chronić inwestorów przed green-washingiem, czyli tzw. ekościemą – podejmowaniem działań pozornie prośrodowiskowych. Celem jest wytworzenie mylnego wrażenia, że firma działa w sposób odpowiedzialny społecznie. Oprócz oczekiwań ze strony legislatorów nie mniej istotna jest presja społeczeństwa. Z badania świadomości ekologicznej przeprowadzonego przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska w 2020 roku wynika, że ¾ Polaków uważa, że zmiany klimatu przyniosą negatywne skutki^[3].  Szczególnie istotne jest to dla najmłodszego pokolenia, które angażuje się w działalność proekologiczną i bierze udział w inicjatywach społecznych jak Młodzieżowy Strajk Klimatyczny.

Popularność ESG dostrzegają firmy i coraz chętniej dołączają do tego trendu. Z S&P Global Sustainability Yearbook 2021[4] wynika, że 7 032 firm opublikowało dane ESG. Dla porównania rok wcześniej było ich 4 700.

Inwestowanie odpowiedzialne społecznie nie jest już tylko ciekawostką na rynku finansowym. To trend, który dostrzegają firmy i coraz chętniej dołączają się do niego.

[1] https://www.ussif.org/files/Trends%20Report%202020%20Executive%20Summary.pdf

[2] https://www.bestexecution.net/funds-to-outpace-regular-funds-aum-by-2025/

[3] https://www.gov.pl/web/klimat/badania-swiadomosci-ekologicznej

[4] https://www.spglobal.com/esg/csa/yearbook/