Drogie Efpowiczki i Efpowicze,
Drodzy Partnerzy Zdrowia Finansowego,

Mamy marzenie w EFPA Polska. 1 milion Polek i Polaków z przeglądem zdrowia finansowego. 1 milion mieszkańców Polski, którzy wiedzą, potrafią i wchodzą na ścieżkę dobrostanu finansowego. 1 milion ludzi w Polsce, którzy czują się bezpieczniej finansowo, czują, że kontrolują swoje finanse, planują swoje finanse długoterminowo i mogą cieszyć się życiem.

Ten jeden milion da nam sprawczość i wpływ, jak zmarszczka na wodzie rozchodząca się kręgami po całej tafli wody. Działamy w obszarze naszych kluczowych kompetencji, naszych wielkich motywacji i potrzebie dzielenia się z innymi. Sercem tego przedsięwzięcia są Certyfikowani Doradcy Finansowi EFPA: lekarze finansowi pierwszego kontaktu.

XVI Kongres EFPA Polska pokazał, że to się dzieje naprawdę. Jestem zbudowana zaangażowaniem i postawą całej Społeczności EFPA Polska, do której dołączają partnersko nowe osoby, firmy i organizacje. To ogromna radość i duma móc pracować z tak fantastyczną Ekipą. Naszą misją jest rozpalać bakcyla zdrowia finansowego jak najszerzej. Ta misja się powiedzie, jeśli będziemy pracować RAZEM.

Perspektywa europejska

Nie spoczywamy na laurach. Dokonujemy kolejnych kroków. Dlatego na platformie EFPA Europa zainicjowaliśmy badanie zdrowia finansowego Europejczyków, we współpracy z największą, europejską organizacją konsumencką, Better Finance. Chcieliśmy wzmocnić naszą ekspertyzę, pogłębić analizę i wypracować nowe narzędzia pomiarowe.

Na starcie postawiliśmy fundamentalne pytanie dla sektora usług finansowych: po co tak naprawdę istnieją usługi i instytucje finansowe? Jaki sens ma praca ludzi w sektorze finansowym. Czy żeby sprzedawać, czy żeby dystrybuować, czy żeby obsługiwać klientów. Zdecydowanie nie lubię określenia „dystrybucja”. Jako klientka nie chciałabym mieć do czynienia z „dystrybutorem” (chyba że na stacji benzynowej). Mam głębokie przekonanie, że dzisiaj, tu i teraz, miarą wartości usług finansowych dla klienta staje się zdrowie finansowe.

Koncepcja zdrowia finansowego jest obecna w dokumentach strategicznych wiodących organizacji, takich jak ONZ, OECD, Komisja Europejska. Rekomendują, aby zdrowie finansowe stało się celem usług finansowych. Podkreślają, że instytucje finansowe mają wyjątkową odpowiedzialność za jego promowanie i upowszechnienie. Co ważne w kontekście naszych działań, zdrowie finansowe ma być nowym wyznacznikiem jakości i skuteczności edukacji finansowej, która powinna kształtować postawy i zmieniać zachowania w zakresie dbałości o dobrostan finansowy.

„Badanie Zdrowia Finansowego Europejczyków” przeprowadzone pod kierunkiem prof. dr hab. Katarzyny Sekścińskiej, objęło 10 krajów europejskich i ponad 14 000 respondentów. Przyjęliśmy wystandaryzowaną definicję zdrowia finansowego opartą na czterech obszarach: budżetowanie, zabezpieczenie na nieprzewidziane sytuacje, planowanie i realizacja celów finansowych oraz swoboda finansowa. Dobre praktyki w tych czterech obszarach pomagają osiągnąć dobrostan finansowy, tak aby żyć zgodnie z naszymi wartościami i cieszyć się życiem.

Szklanka do połowy pusta: sygnał do działania

Jak wypadają Europejczycy w rankingu zdrowia finansowego? Średnia ocena zdrowia finansowego Europejczyków to 4,3 w skali od 0 do 7, co oznacza wynik neutralny. Na co dzień jestem optymistką, ale w obliczu tak fundamentalnej kwestii jak zdrowia finansowego mówię: ta szklanka jest do połowy pusta. Mamy dużo do zrobienia!

Krótki przegląd najważniejszych wyników z badania:

86% Europejczyków uważa zdrowie finansowe za ważne, choć jest ono dla większości trudne do osiągnięcia. Aż jedna trzecia uważa, że jest zarezerwowane wyłącznie dla osób zamożnych lub z wysokimi kompetencjami. Jednocześnie 67% widzi potencjał do pozytywnej zmiany, twierdząc, że jest osiągalne również dla osób niezamożnych. Najbardziej poruszającym wynikiem i tym, co powinno być dla nas wszystkich głośnym sygnałem do działania, to fakt, że ponad 50% respondentów europejskich nie czuje się bezpiecznie finansowo.

Mamy również poważne luki w wiedzy i umiejętnościach. Oceniamy się nieźle w prostych czynnościach, takich jak budżetowanie, ale zdecydowanie gorzej w złożonych aktywnościach, takich jak inwestowanie, emerytury i podatki. Co więcej, nie rozróżniamy wiedzy od umiejętności. A przecież jest zasadnicza różnica między przeczytaniem podręcznika jazdy na nartach, a zjechaniem ze stoku! Potrzebna jest zmiana nawyków.

Kolejny alarmujący wniosek dotyczy kontroli finansowej i to na poziomie podstawowym. Mówiąc w uproszczeniu: nie wiemy, ile zarabiamy i ile wydajemy. Średnia kwota przychodów „do pominięcia” dla Europejczyków to 2700 €. Ta niewiedza dotyczy także kwestii emerytalnych: 44% Europejczyków nie zna poziomu swoich składek emerytalnych, a wielu je znacząco zawyża. Na ten obszar słabości nakłada się obszar wyznaczania i realizacji celów finansowych. Jedynie 15% respondentów osiąga swoje cele. 32% nie robi nic w sprawie zabezpieczenia emerytury i nie zamierza tego robić.

Dla Europejczyków pieniądze to: bezpieczeństwo (75%), szczęście (81%), wolność (90%). Jeśli pracujemy na rynku usług finansowych i pytamy o sens naszej pracy, to w tych wynikach znajdujemy odpowiedź. To wyjątkowy przywilej i wyjątkowa odpowiedzialność.

Nasze Rekomendacje: Czas na Doradztwo

Nasze badanie jasno pokazuje, że sama wiedza nie wystarcza. Potrzebna jest zmiana nawyków. W zdrowym zarządzaniu finansami osobistymi potrzebujemy pomocy, motywacji i swojego rodzaju finansowego coachingu. 58% ludzi poszukujących wsparcia w decyzjach inwestycyjnych i emerytalnych, kieruje się do doradców finansowych pracujących w instytucjach finansowych. To jest ogromny, choć wciąż niedoceniany, potencjał do wprowadzenia pozytywnej, wyskalowanej zmiany w poziomie kompetencji finansowych obywateli i dobrostanu finansowego całego społeczeństwa.

Nasze kluczowe rekomendacje są proste:

• Podnieśmy praktyczne umiejętności finansowe obywateli.
• Ułatwiajmy budowę nawyków kontroli finansowej i planowania.
• Przyznajmy, że finanse rodzą emocje i pamiętajmy o tym w komunikacji z klientami.
• Łączmy nowoczesną edukację finansową, która zmienia zachowania, z rzetelną usługą doradczą.

Wszystkich, dla których zdrowie finansowe Polek i Polaków zapraszam do Partnerstwa dla Zdrowia Finansowego. Będziemy kontynuować badania nad zdrowiem finansowym i sednem jakościowej i dostępnej usługi doradczej. Niech wybrzmi nasz nowy wskaźnik zdrowia finansowego: Financial Health Beat. Razem zrealizujemy naszą misję: uczynić zdrowie finansowe miarą wartości w świecie finansów.

Dziękujemy za Wasze zaangażowanie!